پیانو به‌عنوان یکی از سازهای اصلی در موسیقی غربی، از نظر ساختار و امکانات، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد. یکی از این ویژگی‌ها، وجود پدال‌ها در زیر ساز است که نقش مهمی در شکل‌گیری بیان، رنگ صوتی و پویایی اجرا دارند. در پیانوهای استاندارد سه پدال وجود دارد: پدال سمت راست (پدال دمپ یا Sustain)، پدال میانی (پدال سافت یا Sostenuto)، و پدال سمت چپ (پدال نرم یا Una Corda). در ادامه به بررسی عملکرد هر یک از این پدال‌ها می‌پردازیم.
۱. پدال سمت راست (Sustain Pedal)
این پدال رایج‌ترین و پرکاربردترین پدال پیانو است. با فشردن پدال سمت راست، تمامی دمپرهای (خفه‌کننده‌های) سیم‌ها بالا می‌روند و صداها بعد از رها شدن کلیدها نیز ادامه پیدا می‌کنند. به این ترتیب:
•صدای نت‌ها کشیده می‌شود و فضایی پرحجم‌تر و پرطنین‌تر ایجاد می‌شود.
•امکان ترکیب و هم‌پوشانی آکوردها و نت‌ها فراهم می‌شود.
•اجرای موسیقی روان‌تر و احساسی‌تر به‌گوش می‌رسد.
استفاده از این پدال نیاز به دقت دارد، چون اگر بیش‌ازحد و بدون هماهنگی با هارمونی استفاده شود، می‌تواند باعث ایجاد صدایی مبهم و شلوغ شود.
۲. پدال سمت چپ (Una Corda)
پدال سمت چپ، که به آن پدال نرم هم می‌گویند، برای تغییر رنگ و شدت صدا به کار می‌رود. در پیانوهای گرند، با فشردن این پدال، کل مکانیزم چکشی اندکی به سمت راست حرکت می‌کند و چکش‌ها به‌جای سه سیم، فقط به دو یا حتی یک سیم برخورد می‌کنند (به همین دلیل نام “una corda” که به‌معنای “یک سیم” است، روی آن گذاشته شده).
در پیانوهای دیواری، این پدال عملکرد متفاوتی دارد و چکش‌ها را به سیم‌ها نزدیک‌تر می‌کند، در نتیجه صدای حاصل، نرم‌تر و کم‌حجم‌تر می‌شود. این پدال بیشتر برای نواختن قطعات آرام و لطیف کاربرد دارد.
۳. پدال میانی (Sostenuto Pedal)
پدال میانی در پیانوهای حرفه‌ای گرند یافت می‌شود و عملکرد آن خاص‌تر و پیچیده‌تر است. با فشردن این پدال، فقط نت‌هایی که در همان لحظه در حال نواخته شدن هستند، نگه‌داشته می‌شوند (دمپرهای مربوط به آن نت‌ها بالا می‌مانند)، در حالی که سایر نت‌ها پس از رها شدن، صدای‌شان قطع می‌شود.
این ویژگی به نوازنده اجازه می‌دهد که برخی از نت‌ها را نگه دارد، در حالی که دیگر نت‌ها آزادانه نواخته می‌شوند و صدای‌شان ادامه پیدا نمی‌کند. استفاده از این پدال در قطعاتی که نیاز به پایه‌نگه‌داشتن یک یا چند نت در حین نواختن بخش‌های دیگر دارند، مفید است.
نتیجه‌گیری
پدال‌های پیانو ابزارهایی برای افزایش قدرت بیان موسیقایی هستند. استفاده‌ی درست و هوشمندانه از آن‌ها، اجرا را غنی‌تر، لطیف‌تر و حرفه‌ای‌تر می‌کند. یادگیری نحوه‌ی کنترل دقیق پدال‌ها، بخشی اساسی از آموزش پیانو به‌شمار می‌آید و می‌تواند تأثیر عمیقی بر کیفیت اجرای نوازنده داشته باشد.